Υπάρχει αρκετή σύγχυση με την χρήση του όρου οικοτουρισμός. Τι πράγματι σημαίνει αυτή η έννοια;
Ο ορισμός της λέξης οικολογία είναι : η επιστημονική έρευνα του τρόπου που οι ζώντες οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους (από το ελληνικό οίκος και λόγος = λογική, γνώση). Ο όρος αυτός πλάστηκε για πρώτη φορά από τον γερμανό ζωολόγο Ernst Haeckel το 1870.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (WTO) περιγράφει τον τουρισμό : Άνθρωποι που ταξιδεύουν και διαμένουν σε μέρη εκτός του συνηθισμένου περιβάλλοντος τους για περισσότερο από 24 ώρες και όχι περισσότερο από ένα συνεχόμενο χρόνο, για αναψυχή, επιχειρηματική δραστηριότητα, η άλλους λόγους που δεν έχουν σχέση με αμειβόμενη δραστηριότητα του χώρου που επισκέπτονται.
Κάποιος θα περίμενε ο όρος οικοτουρισμός να είναι συνδυασμός των παραπάνω επεξηγήσεων. Παραδόξως όμως αυτό δεν συμβαίνει και αυτό γιατί έχουν προστεθεί πολύ περισσότερα χαρακτηριστικά, που δημιουργούν σύγχυση και κατάχρηση.
Προσπαθώντας να διαλευκάνω τον συγκεκριμένο αυτό όρο, ήλθα αντιμέτωπος με δύο διαφορετικές επεξηγήσεις. Τον ορισμό που δίνει το TIES (International Ecotourism Society) Responsible travel to natural areas that conserves the environment and improves the well-being of local people. Και τον ορισμό του Wikipedia: responsible travel to fragile, pristine, and usually protected areas that strives to be low impact and (often) small scale.
Αυτό που με εξέπληξε όμως είναι η απουσία ορισμού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO), ο οποίος όμως δίνει τα χαρακτηριστικά του οικοτουρισμού ως εξής:
1. Όλες οι μορφές τουρισμού, στις οποίες το κύριο κίνητρο των τουριστών είναι η παρατήρηση και η εκτίμηση της φύσης, ως επίσης και των παραδοσιακών πολιτισμών που επικρατούν στις φυσικές αυτές περιοχές.
2. Να περιέχει διδακτικά και επεξηγηματικά χαρακτηριστικά.
3. Να οργανώνεται σε βάση μικρών, όχι όμως απαραίτητα ομάδων, από εξειδικευμένα μικρά τοπικά γραφεία. Ξένοι οργανωτές διαφόρων μεγεθών οργανώνουν, λειτουργούν και προωθούν οικοτουριστικά προγράμματα, μικρών γενικώς ομάδων.
4. Να ελαχιστοποιεί τις αρνητικές επιδράσεις στο φυσικό και κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον.
5. Να υποστηρίζει την προστασία των φυσικών περιοχών, (α) δημιουργώντας οικονομικά οφέλη στις κοινωνίες υποδοχής, στις οργανώσεις και στις αρχές που διαχειρίζονται περιοχές φυσικού πλούτου με στόχο την προστασία τους.(β) παρέχοντας εναλλακτική απασχόληση και ευκαιρίες εισοδήματος, στις τοπικές κοινωνίες. (γ) αυξημένη συνειδητοποίηση για την προστασία των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, τόσο μεταξύ του τοπικού πληθυσμού όσο και μεταξύ των τουριστών.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, πρέπει να αποφασίσουμε για ένα οριστικό ορισμό της έννοιας του οικοτουρισμού. Χωρίς ένα τέτοιο ξεκάθαρο ορισμό, είναι ευνόητο ότι ο οικοτουρισμός θα χρησιμοποιείται από την τουριστική βιομηχανία για να επιτυγχάνει τους στόχους της, μερικές φορές σε βάρος του συνειδητού ταξιδιώτη τουρίστα.
Ο ορισμός της λέξης οικολογία είναι : η επιστημονική έρευνα του τρόπου που οι ζώντες οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους (από το ελληνικό οίκος και λόγος = λογική, γνώση). Ο όρος αυτός πλάστηκε για πρώτη φορά από τον γερμανό ζωολόγο Ernst Haeckel το 1870.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (WTO) περιγράφει τον τουρισμό : Άνθρωποι που ταξιδεύουν και διαμένουν σε μέρη εκτός του συνηθισμένου περιβάλλοντος τους για περισσότερο από 24 ώρες και όχι περισσότερο από ένα συνεχόμενο χρόνο, για αναψυχή, επιχειρηματική δραστηριότητα, η άλλους λόγους που δεν έχουν σχέση με αμειβόμενη δραστηριότητα του χώρου που επισκέπτονται.
Κάποιος θα περίμενε ο όρος οικοτουρισμός να είναι συνδυασμός των παραπάνω επεξηγήσεων. Παραδόξως όμως αυτό δεν συμβαίνει και αυτό γιατί έχουν προστεθεί πολύ περισσότερα χαρακτηριστικά, που δημιουργούν σύγχυση και κατάχρηση.
Προσπαθώντας να διαλευκάνω τον συγκεκριμένο αυτό όρο, ήλθα αντιμέτωπος με δύο διαφορετικές επεξηγήσεις. Τον ορισμό που δίνει το TIES (International Ecotourism Society) Responsible travel to natural areas that conserves the environment and improves the well-being of local people. Και τον ορισμό του Wikipedia: responsible travel to fragile, pristine, and usually protected areas that strives to be low impact and (often) small scale.
Αυτό που με εξέπληξε όμως είναι η απουσία ορισμού από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού των Ηνωμένων Εθνών (UNWTO), ο οποίος όμως δίνει τα χαρακτηριστικά του οικοτουρισμού ως εξής:
1. Όλες οι μορφές τουρισμού, στις οποίες το κύριο κίνητρο των τουριστών είναι η παρατήρηση και η εκτίμηση της φύσης, ως επίσης και των παραδοσιακών πολιτισμών που επικρατούν στις φυσικές αυτές περιοχές.
2. Να περιέχει διδακτικά και επεξηγηματικά χαρακτηριστικά.
3. Να οργανώνεται σε βάση μικρών, όχι όμως απαραίτητα ομάδων, από εξειδικευμένα μικρά τοπικά γραφεία. Ξένοι οργανωτές διαφόρων μεγεθών οργανώνουν, λειτουργούν και προωθούν οικοτουριστικά προγράμματα, μικρών γενικώς ομάδων.
4. Να ελαχιστοποιεί τις αρνητικές επιδράσεις στο φυσικό και κοινωνικό-πολιτιστικό περιβάλλον.
5. Να υποστηρίζει την προστασία των φυσικών περιοχών, (α) δημιουργώντας οικονομικά οφέλη στις κοινωνίες υποδοχής, στις οργανώσεις και στις αρχές που διαχειρίζονται περιοχές φυσικού πλούτου με στόχο την προστασία τους.(β) παρέχοντας εναλλακτική απασχόληση και ευκαιρίες εισοδήματος, στις τοπικές κοινωνίες. (γ) αυξημένη συνειδητοποίηση για την προστασία των φυσικών και πολιτιστικών πόρων, τόσο μεταξύ του τοπικού πληθυσμού όσο και μεταξύ των τουριστών.
Κατά την ταπεινή μου άποψη, πρέπει να αποφασίσουμε για ένα οριστικό ορισμό της έννοιας του οικοτουρισμού. Χωρίς ένα τέτοιο ξεκάθαρο ορισμό, είναι ευνόητο ότι ο οικοτουρισμός θα χρησιμοποιείται από την τουριστική βιομηχανία για να επιτυγχάνει τους στόχους της, μερικές φορές σε βάρος του συνειδητού ταξιδιώτη τουρίστα.
